Жұмабаев Мағжан Бекенұлы

3 августа 2012 - Администратор

  Жұмабаев Мағжан Бекенұлы
(25.06.1893 - 19.03.1938)


   Ақын, қазіргі қазақ әдебиетінің негізін қалаушылардың бірі.
  Қазіргі Солтүстік Қазақстан облысы М.Жұмабаев ауданының бұрынғы "Молодежный» кеңшарында туды. Уфадағы Ғалия медресесінде оқыды. Омбыдағы мұғалімдер семинариясын алтын медальмен бітірді (1917). Омбыда Мағжан Жұмабаев "Бірлік" қоғамын құруға белсенді атсалысты, облыстық "Алаш" комитетінің құрамында болды, бірақ көп ұзамай бұл ұйымға мүше болудан бас тартты.
М.Жұмабаев шығармашылық жолын 1909 жылы бастады. Оның "Шолпан" атты өлеңдер жинағы 1912 жылы жарық көрді. Петропавл қаласында тұрған кезде 1921-1922 жж. "Бостандық туы" газетінің редакторы болды. 1922 жылдың аяғында әйелімен бірге Орынборға, одан кейін Ташкентке кетті. Осы кезеңде ол шығармашылығына үлкен әсер еткен Б.Майлин, С.Сейфуллин, М.Дулатовпен танысты. Ташкентте жүргенде 1917-1923 жылдары "Ақ жол" газетінде, "Шолпан", "Сана" журналдарында өлеңдері жарияланып тұрды. Осы кезде атақты "Батыр Баян" поэмасын жазды. Осы жерде, Ташкентте, Мағжанның екінші өлеңдер жинағы жарық көреді (1923).
   1923 жылы халықтық ағарту комитетінен А.В.Луначарскийдің шақыруымен Жұмабаев Мәскеуге келеді де, Коммунистік Шығыс еңбеккерлерінің университетінде шығыс тілдерінен сабақ береді. Мәскеуде "Восток" баспасының жұмысына белсене араласады, орта және орталау қазақ мектептері үшін оқулықтар құрастырады, кешкілікте В.Я.Брюсов басшылық еткен Жоғары әдебиет институтында оқиды. Жұмабаев Мәскеуде көркем аударма жұмысымен көп айналысады. Ол М.Горькийдің "Песня о Буревестнике", Дм.Мамин-Сибиряктың "Белый конь", Вс.Ивановтың қазақтардың өмірі туралы әңгімелерін қазақ тіліне аударып шығарған.
   1927 жылы Жұмабаев Петропавлға оралып, мектепте сабақ береді. 1929 жылы ІІХК органдары Жұмабаевты қамауға алып, 1921 жылы жасырын "Алқа" атты ұйым құрды деген жала жауып, 10 жылға соттайды. 1935 жылы Жұмабаев М.Горькийге хат жазып, ол оған мерзімінен бұрын қамаудан шығуға көмектеседі. Петропавлға оралғаннан кейін Мағжан Пушкин атындағы №7 орталау мектепте орыс тілі мен әдебиеті пәнінен сабақ береді, алайда "алашордалықты" көп ұзамай тағы да жұмыстан шығарып жібереді. 1937 жылдың 30 желтоқсанында Жұмабаев тұтқынға алынып, 1938 жылдың наурыз айында атылады. 1988 жылы М.Жұмабаев есімі ақталады.
   Жұмабаев Орта Азия мен Қазақстанда алғашқылардың бірі болып өз шығармашылығында шығыс және еуропалық мәдениет дәстүрлерін біріктірді, әдебиеттің халық өмірімен тығыз байланыста болуын қолдады. Жұмабаевтың көп өлеңдерінің негізгі тақырыптары – еңбекші халықтың ауыртпалығы, әйел теңдігі, әлеуметтік езгіні, күштілердің озбырлығын жою ("Жас келін", "Тілегім" және басқалары). Ол қазақ халқын білім алуға шақырады ("Сорлы қазақ", "Өнер-білім қайтсе табылар"). Жұмабаевтың әдеби мұрасында "Жүсіп хан" поэмасы (М., 1928), Ташкент қаласында шығатын "Шолпан" журналында жарық көрген "Батыр-Баян" поэмасы бар. Туған өлкесіне, қазақ халқының тарихи тағдырына арналған "Өткен күн", "Домбыра", "Қойлыбайдың қобызы", "Көкшетау" және т.б. өлеңдері бар. "Қысқы жолда", "Жазғы жолда", "Сырым" және тағы басқа өлеңдерінде ақын символизмге бой алдырады. Сондай-ақ Жұмабаев қазақтың өлең құрылысына, әуезділігін күшейтуге көп жаңалық енгізді. Жұмабаев – сыршылдық лирикасының шебері. "Гүлсімге", "Жәмила", "Сен сұлу", және басқа да көптеген өлеңдері әйелге, оның сұлулығы мен адамгершілігіне арналған. Жалғыз прозалық шығармасы – "Шолпанның күнәсі" әңгімесінде Жұмабаев қара сөзбен терең психологиялық сезімдерді оқырманына жеткізе алды. Ақынның күні белгіленген соңғы өлеңдері 1926-1928 жылдары жазылған.
   Қазақстан тәулсіздік алғаннан бері республика ғалымдары Жұмабаев шығармашылығын терең зерттеп келеді. Петропавл қаласының бір көшесі мен Булаев ауданына қазір М.Жұмабаев есімі берілді. Петропавл қаласында ақынға арналған ескерткіш ашылды, ал туған жері Сарытомар ауылы мен Булаев қаласында қола мүсіні орнатылды.

М.Жұмабаевқа арналған Интернет порталы

Библиография
Автордың шығармалары
Жеке басылымдары:


Жұмабаев, М. Көп томдық шығармалар жинағы 2 том: Өлеңдер; Дастандар; Аудармалар / М. Жұмабаев.- Алматы: Жазушы, 2003.- 208 бет.
Жұмабаев, М. Шығармалар: Үш томдық шығармалар/ М. Жұмабаев.- Алматы, 1995.
Жұмабаев, М. Шығармалары: Өлеңдер, поэмалар, қара сөздер/ М. Жұмабаев.- Алматы: Жазушы, 1989.- 448 бет.: портр.

Жұмабаев, М. Шығармалары. Том 1. Өлеңдер. Дастандар. / М. Жұмабаев. – Алматы: Жазушы, 2013.- 376 бет.
Жұмабаев, М. Адассам елім деп адастым: Өлеңдер = Я солнцем огненным рожден: Стихи/ М. Жұмабаев.- А.: PS (Роллан Сейсенбаев), 2011.- 146 бет.

Жұмабаев, М. Адассам елім деп адастым [Мәтін] : өлеңдер / М. Жұмабаев. – Жидебай : RS (Роллан Сейсенбаев), Халықаралық Абай клубы , 2012. – 288 бет.
Жұмабаев, М. Батыр Баян: Өлеңдер, поэмалар/ М. Жұмабаев.- Астана: Елорда, 1998.- 330 бет.
Жұмабаев, М. Батыр Баян/ М. Жұмабаев; құраст. К.Қ. Оспанов/ Солтүстік Қазақстан облысының әкімі С.С. Біләловтің қолдаумен шығарылды.- Петропавл, 2008.- 36 бет.
Жұмабаев, М. Жан сөзі: Өлеңдер мен дастандар/ М. Жұмабаев.- А.: Раритет, 2005.- 256 бет.- (Жыр жауһары).
Жұмабаев, М. Өлеңдер, поэмалар/ М. Жұмабаев.- А.: АнАрыс, 2009.- 320 бет.- (Алтын қалам).
Жұмабаев, М. Педагогика/ М. Жұмабаев.- А.: Ана тілі, 1992.- 160 бет.- (Халық қазынасы).
Жұмабаев, М. Педагогика: Баланы тәрбия қылу жолдары/ М. Жұмабаев.- А.: Рауан, 1992.- 112 бет.
Жұмабаев, М. Сарыарқаны сағындым...: Шығармалары/ М. Жұмабаев.- Петропавл, 1993.- 109 бет.
Жұмабаев, М. Сүй, жан сәулем: Өлеңдер мен поэмалар/ М. Жұмабаев.- А.: Атамұра, 2002.- 256 бет.- (Атамұра кітапханасы).
Жұмабаев, М. Туған жер: Өлеңдер мен дастандар жинағы/ М. Жұмабаев.- Петропавл, 2008.- 382 бет.
Жумабаев, М. Грехопадение Шолпан: Рассказ/ М. Жумабаев; пер. Е.Хасеновой.- Астана: Аударма, 2003.- 40с.- (Библиотека казахской прозы).
Жумабаев, М. Избранное: стихи/ М. Жумабаев/ Сост. С. Мансурова.- М.: Русский раритет, 2005.- 239 с.- (Мудрость веков).
Жумабаев, М. Избранное = Таңдамалылар/ М. Жұмабаев/ сост. С. Мансурова.- М.: Русский раритет, 2006.- 256 с.
Жумабаев, М. Исповедь/ М. Жумабаев; пер. с каз. А. Кодар/ Сост. К. Мусырман.- Петропавловск, 2011.- 376 с.: 12 л. ил.
Жумабаев, М. Пророк: Стихи и поэмы/ М. Жумабаев; пер. с каз./ Сост., вступ. ст. Б. Канапьянова.- Алматы: Жібек жолы, 2002.- 400 с.
Жумабаев, М. Пророк: Стихи и поэмы/ М. Жумабаев; пер. с каз. /Сост., вступ. ст., коммент. Б. Канапьянова.- М.: Русская книга, 2003.- 165 с.- (2003 - Год Казахстана в России).
Жумабаев, М. Пророк: Стихи, поэмы, рассказ/ М. Жумабаев; пер. с каз. /Сост. Б. Канапьянов.- Астана: Аударма, 2010.- 368 с.- (Библиотека Казахской литературы).
Жумабаев, М. Свет красив = Сен сұлу: Поэзия о любви/ М.Жумабаев; Худож. Н. Айымбет.- А.: Ол-Жас Баспасы, 2009.- 144 с.- (Одна страна - одна книга).
Жумабаев, М. Свеча в ураганной ночи: Жизнь и творчество М. Жумабаева/ Ред.-сост., автор вступ. ст. и предисл. к разделам В. Шестериков; Худож. В.П. Манзя.- Петропавловск, 1993.- 72 с.
Жумабаев, М. Стихи: Буклет/ М. Жумабаев.- Алматы: Жазушы, 1993.- 28 с.
Жумабаев, М. Стихи, проза и литературные исследования/ Сост. Ж. Сулейменов.- Петропавловск, 2006.- 327 бет.

Жинақтардағы жарияланымдары:


Жумабаев, М. Восток; Казахский язык; Слово хромого Тимура; Темная ураганная ночь; Люблю; Погоняй свою лошадку, Сарсембай: Стихи/ М. Жумабаев; пер. с каз. А. Кодарова// Алем: Лит.-худож. и обществ.-полит. альманах. Вып. 1.- Алма-Ата, 1991.- С.58-68.
Жумабаев, М. Забудут люди, но помнят потомки…: Стихотворение/ Пер. с каз. А. Атабека// Алем: Лит.-худож. и обществ.-полит. альманах. Вып. 1.- Алма-Ата, 1991.- С.19-21.
Жумабаев, М. Зимняя дорога; Мое желание; Гульсум; Ветер; Ах, березы/ М. Жумабаев// Литературное Приишимье: Альманах. Вып. 1.- Петропавловск, 1996.- С. 12-15.

Мерзімді басылымдардағы жарияланымдары:


Жумабаев М. Абаю: Стихи/ М. Жумабаев; пер. Л. Халифа// Ленинское знамя.- 1993.- 24 июня.
Жумабаев, М. Ахан-Сере: Повесть/ М. Жумабаев// Простор.- 2003.- №3.- С.124.
Жумабаев, М. Берниязу; Жизнь: Стихи/ М. Жумабаев; пер.с каз. А.Парщикова// Ленинская смена.- 1990.- 15 февраля; Ленинское знамя.- 1989.- 12 апр.
Жумабаев, М. Весной; Зимняя дорога; Красное знамя: Стихи/ М. Жумабаев// Казахстанская правда.- 1989.- 5 окт.
Жумабаев, М. Грех Шолпан: Повесть/ М. Жумабаев; пер. с каз. Р. Кошеновой// Учитель Казахстана.- 1991.- 29 августа; Простор.- 1992.- № 11-12.- С.37-44.
Жумабаев, М. Грехопадение Шолпан: Рассказ/ М. Жумабаев; пер. Е. Хасенов// Ай.- 1995.-№4.- С.40-41; Евразия.- 2002.- №2.- С.60-74.
Жумабаев, М. Жизнь; Сон; Родная земля: Стихи/ М. Жумабаев; пер. с каз. В.Шестерикова// Звезда Прииртышья.- 1993.- 28 авг.
Жумабаев, М. Жизнь; Ураганная ночь; Бабочка; Берниязу: Стихи/ М. Жумабаев; пер. с каз. А. Парщикова// Дружба народов.- 1988.- №12.- С.161-163.
Жумабаев, М. Зимняя дорога; Красный флаг; Весной: Стихи/ М. Жумабаев// Горизонт.-1989.- 14 янв.
Жумабаев, М. Казахский язык: Стихотворение/ М. Жумабаев; пер. с каз. М. Адибаева// Казахстанская правда.- 1991.- 18 дек.
Жумабаев, М. Люблю; Зимняя дорога; Весной: Стихи/М. Жумабаев; пер. с каз. А. Жовтиса// Друг читателя.- 1991.- 11 июля.
Жумабаев, М. Люблю; Ночь; Слово хромого Тимура: Стихи/ М. Жумабаев// Простор.-1989.- №9.- С.148-151.
Жумабаев, М. Люблю; Слово хромого Тимура; Жизнь; Абаю: Стихи/М. Жумабаев; пер. с каз. А.Парщикова, Л.Халифа// Ленинское знамя.- 1993.- 24 июня.
Жумабаев, М. Мое желание; Все гуще лес…; Надпись на детском надгробье: Стихи/ М.Жумабаев; пер с каз. Л. Степановой// Ленинское знамя.- 1993.- 12 авг.
Жумабаев, М. Мое желание; И меня ты убаюкай; Люблю; Эй, Сарсенбай; Темная буревая ночь: Стихи/ М. Жумабаев; пер. с каз. Л. Степановой// Простор.- 1992.- №1.- С.2-6.
Жумабаев, М. Мудрые мысли / М. Жумабаев// Советы Казахстана.- 1993.- 6 марта.
Жумабаев, М. Однажды; Палач; Свобода; Мотылек; Все гуще лес…; Жизнь: Стихи/ М. Жумабаев; пер. с каз. Л. Степановой// Простор.- 1994.- №6.- С.2-6.
Жумабаев, М. Птенец взмахнул крылом; Ораза; Волна; Мотылек: Стихи/ М.Жумабаев// Новое поколение.- 1994.- 29 июля.
Жумабаев, М. Соловей; Родная земля; Гульсум: Стихи/ М. Жумабаев; пер.с каз. В. Шестерикова// Ленинское знамя.- 1993.- 11 мая.
Жумабаев, М. Так темна ураганная ночь: Стихи/ М. Жумабаев// Дружба народов.- 1988.- № 12.- С. 161-163.
Жумабаев, М. Такие простые истины: Отрывки из учеб. «Педагогика»/М. Жумабаев; пер. с каз. Р.Кошеновой// Учитель Казахстана.- 1993.- 23 дек.
Жумабаев, М. Темная буревая ночь; Луч; Сон; Всюду…: Стихи/ М. Жумабаев; пер. с каз. А. Казанцева// Простор.- 1991.- № 4.- С.2-3.
Жумабаев, М. Тенгри; Я спешу; Казахский язык; Ты – прекрасна: Стихи/ М. Жумабаев; пер с каз. А. Ширяева// Простор.- 1993.- № 6.- С.2-4.
Жумабаев, М. «Я солнцем огненным рожден»: стихи/ М. Жумабаев// Нива.- 2003.- №6.-С.48-56.

Өмірі мен шығармашылығы туралы әдебиеттер


Абатурова, Р. Костер в ночи: К 100-летию М.Жумабаева. Об аресте поэта/ Абатурова Р., Власова Л.// Советы Казахстана.- 1993.- 19 авг.
Абдуллин, Х. «Магжан»/ Х. Абдуллин// Музы Приишимья.- 1989.- август-сентябрь.- С.2-3.
Абдуллин, Х. Свеча в ураганной ночи: О творчестве каз. поэта М. Жумабаева/ Х. Абдуллин// Нива.- 1991.- №1.- С.33-36.
Абдуллин, Х. «Если народ разбужу я стихами…»: Жизнь и творчество М.Жумабаева/ Х. Абдуллин// Северный Казахстан.- 2008.- 18 янв.- С.8.
Абильмажинова, А. Донести до зрителя Магжана: Постановка пьесы М.Жумабаева «Батыр Баян" каз. муз. драм. театром им.С. Муканова// Северный Казахстан.- 2008.- 27 июня.- С.8.
Акшолаков Т. Поэт-пророк: Магжан Жумабаев/ Акшолаков, Т.// Казахская и мировая литература.- 2005.-№ 6.- С.30-31.
Альшанова, Б. Самодостаточность Магжана Жумабаева/ Б. Альшанова// Саясат-Polіcy.- 2007.- №2. - С.32-34
Альшанова, Б. Философия любви в творчестве М.Жумабаева/ Б. Альшанова// Мысль.- 2004.- №12.-С.73-77
Альшанова, Б. Х. Социально-этические взгляды Магжана Жумабаева: Автореферат/ Б.Х. Альшанова.- А.: Б. и., 2009.- 30 с.
Афонин, Г. Сага о Грехе: Съемки фильма "Грех Шолпан" по одноименному рассказу М. Жумабаева/Г. Афонин // Новое поколение.- 2005.- 8 апреля.-С.16.

Әнес, Ғ. Тұңғыш кәсіби қазақ ақыны - Мағжан Жұмабаев [Мәтін] / Ғ. Әнес // Ана тілі. - 2017. - 25 - 31 мамыр. - Б. 2
Бактыбаева, А.Т. Эпиграммы М.Жумабаева/ А.Т. Бактыбаева// Евразия.- 2005.- №1.- С.60.
Бейсембаев, М. Магжан и Зулейха / М. Бейсембаев// Новое поколение.- 2007.- 2 ноября.-С.12.
Бенюх, М. «Допущен к переводным испытаниям»: К 100-летию со дня рождения М.Жумабаева. Об учебе поэта в Омской учит. семинарии в 1914 г./ М. Бенюх// Ленинское знамя.- 1993.- 24 июня.
Бенюх, М. Любезным быть народу: О деятельности М. Жумабаева на ниве народного просвещения/ М. Бенюх// Ленинское знамя.- 1993.- 12 авг.
Бенюх, М. Поле жизни: К 100-летию со дня рождения М.Жумабаева. Неизвестные факты из биографии поэта/ М. Бенюх// Ленинское знамя.- 1993.- 10 авг.

Будак, Ф. Мағжан Жұмабаевтың "Алыстағы бауырыма" өлеңіне түрік ақынның жауабы [Мәтін] / Ф. Будак // Maǵjan. – 2020. - №2. - Б. 86
Елеукенов, Ш. Об одной парадигме поэта-символиста: Жумабаев М./ Ш.Елеукенов// Мысль.- 2000.-№ 4.- с.65.
Ермуканов, М. Окрыленный стихами: Жумабаев М./ М. Ермуканов// Трибуна.- 1993.-14 авг.
Жаксылыков А.Ж. Многоголосие в структуре рассказа М.Жумабаева "Грехопадение Шолпан"/ А.Ж. Жаксылыков// Евразия.- 2003.- №4.- С.83.
Жалмухамед, Т. Поэты уходят, а стихи остаются: М.Жумабаев/ Т. Жалмухамед// Юридическая газета.- 2006.- 31 мая.- С.2
Жетписбаева, Б.А. Любовная лирика М.Жумабаева/ Б.А. Жетписбаева// Евразия.- 2004.- №1.- С.71-80.
Жетписбаева, Б. А. Образные миры Магжана Жумабаева/ Б.А. Жетписбаева.- Изд. 2-е, доп..- А.: Нұр-пресс, 2008.- 156 с.
Жетписбаева, Б. А. Образные миры Магжана Жумабаева/ Б.А.Жетписбаева.- мультимедиа изд.- А.: Нұр-пресс, 2008.- (Электронная книга. compact disc).
Жетписпаева, Б. Я изнемог от темных дум..: К 110-летию со дня рождения М.Жумабаева/ Б. Жетписбаева// Книголюб.- 2003.- №12.- С.16-17.
Жумабаев, З. Поэт весны, добра и дружбы: Жумабаев М./ З. Жумабаев// Ленинское знамя.- 1989.- 1 мая.
Жумабаева, Р. Магжан в Москве/ Р. Жумабаева// Казахская и мировая литература.- 2004.- №6.- С.6-8; Казахская и мировая литература.- 2005.- №2.- С.4-5.
Жумабаева, Р. Новое о Магжане: Воспоминания/ Р. Жумабаева// Простор.- 2002.- № 12.-С.94-96.

Жұмабай, Н. Мағжанның музасы [Мәтін] : Мағжан және Гүлсім / Н. Жұмабай // Egemen Qazaqstan. – 2020.- 19 маусым.- Б. 8

Исламова, Д. Памяти боль на все времена: премьера спектакля "Суд Магжана" в Обл. русском драм. театре СКО/ Д. Исламова// Республика. kz.- 2008.- 10 июня.- С.8.
Кадыров, А. Новое о Магжане/ А. Кадыров// Простор.- 2002.- №12.- С.94-100.
Канапьянов, Б. "Великий поэт мировой культуры": Жумабаев М./ Б. Канапьянов// Нива.- 2003.- №6.- С.118.
Канапьянов, Б. В памяти грядущих поколений: М.Жумабаев / Б. Канапьянов// Central Asia Monitor.- 2006.-7 апреля.- С.7.
Канапьянов, Б. Великий поэт мировой культуры: к 115-летию М.Жумабаева/ Б. Канапьянов// Провинция.- 2008.- №2.- С.6-10
Кангожин М. "Слово мое не боится оков": [Беседа с аксакалом из Курганской области, знавшим лично М.Жумабаева]/ М. Кангожин// Северный Казахстан.- 2008.- 20 июня.- С.4.
Кангожин, М. Я живу на улице Магжана/ М. Кангожин// Республика.kz.- 2008.- 17 июня.-С.5.
Канкенова, И. Слово Магжана: Акция "Одна страна – одна книга". Сборник стихов "Жан сөзі"/ И. Канкенова// Казахстанская правда.- 2009.- 31 марта.- С.7.
Кахарманов, Г. «Батыр Баян»: О фильме «Казахфильма» «Батыр Баян» по одноимен. поэме М.Жумабаева/ Г. Кахарманов// Ленинское знамя.- 1992.- 4 авг.
Кахарманов, Г. Потомки славного рода: Родословная Магжана/ И. Кахарманов// Северный Казахстан.- 2008.- 20 июня.- С.5.
Кужко, Р. Чтобы пели соловьи: Премьера спектакля "Суд Магжана" в Астане/ Р. Кужко// Караван.- 2008.- №24.-С.75.
Кусайынулы К. История в понимании М.Жумабаева: О жизни и творчестве М. Жумабаева/ К. Кусайынулы// Простор.- 2005.- №11.- С.178-183.
Летящее пламя: Жизнь и лира Магжана Жумабаева/ Ред.-сост. В. Шестериков. - Петропавловск: ТОО изд-во «Северный Казахстан», 2003.- 132 с.: фото.
Мансурова, С. Величие и трагедия Магжана/ С. Мансурова// Мағжан.- 2008.- №8.- С.68.
Матвеева, И. Поэт не назначается обществом..: 115 лет со дня рожд. великого акына М.Жумабаева / И. Матвеева// Республика. kz.- 2008.- 17 июня.-С.1,4-5.
Махмудов, Х. Возвращение поэта: Жумабаев М./ Х. Махмудов// Простор.- 1989.- №4.-С.159-160.
Мелехин М. "Хранить до особого распоряжения": Жумабаев М./ М. Мелехин// Северный Казахстан.- 2003.- 25 июня.- С.5.
Мелехин, М. Магжан Жумабаев в Петропавловске: страницы биографии/ М. Мелехин// Панорама недели.- 2003.- 28 марта.- С.4.
Мелехин, М. Свидетельствуют архивы: биографические сведения о Магжане Жумабаеве/ М. Мелехин// Республика. kz.- 2008.- 17 июня.- С.5.
Мелехин, М. Собрать по крупицам... жизнь: 115 летие М.Жумабаева/ М. Мелехин// Северный Казахстан.- 2008.- 17 марта.- С.3.
Мерцалов, В. Возвращение Магжана: 115-летие М.Жумабаева/ В. Мерцалов// Казахстанская правда.- 2008.- 26 июня.- С.8.
Мир Магжана// Страна и мир.- 2009.- 28 сент.-С.14
Муканов, К. "Есть душа, что свечу в ураган найдет": Жумабаев М./ К. Муканов// Северный Казахстан.- 1998.- 24 июня.
Муканов, К. "Не умрет мое, не умру и я": Жумабаев М./ К. Муканов// Ленинское знамя.- 1993.- 29 апр.
Муканов, К. Магжан в Петропавловске: Жумабаев М./ К. Муканов// Нива.- 2003.- №8.-С.72-79.
Муканов, С. Осмыслить себя и время: Родословная М.Жумабаева/ С. Муканов // Северный Казахстан.- 2008.- 20 июня.- С.4
Муканова, Г. Миржакип и Магжан/ Г. Муканова// Мағжан.- 2008.- № 2.- С.89.

Мұқанов.Қ. Мағжан шығармалары әлі толық жиналған жоқ // Қызылжар нұр. – 6 қаңтар. – 2017. – 4 б.

Назарова, О. Поэт у колыбели мира: Воплощение педагогических идей Магжана Жумабаева в его поэтическом наследии/ О. Назарова// Нива.- 2005.- №10.- С.172-178.

Негимов, С. Мағжан поэзиясындағы Ұлы Дала рухы [Мәтін] / С. Негимов // Егемен Қазақстан. - 2018. - 20 қыркүйек . - Б. 9
Недопетая песня Магжана: Жумабаев М.// Добрый вечер.- 2003.- 30 мая.- С.4
Омар, А. Наследие Магжана: Одна страна - одна книга/ О. Омар// Республика. kz.- 2009.- 17 марта.- С.8.
Орлова, Н.А. Образы в поэзии Магжана Жумабаева/ Н.А. Орлова// Литература в казахстанской школе.- 2009.- №6. - С.38-43.
Посвящается Магжану: первый республиканский фестиваль искусств "Қазақ елі, бір ауыз сөзім саған"// Северный Казахстан.- 2011.- 8 ноября
С именем Магжана: Фестиваль художественной самодеятельности "Сырлы сезі, сүлу жыр", посвящ. М. Жумабаеву// Проспект СК.- 2008.- 18 апреля.-С.2
Сеңкібаев, С. Мағжан тағылымы [Мәтін] / С. Сеңкібаев // Soltústik QAZAQSTAN. – 2021. – 20 şhilde (№80). - Б. 5

 Сұхбаттасқан Амантайұлы.Е. Суретті түсірген Тәнібаев.Т. Кино – ұлттық идеология құралы //Солтүстік Қазақстан. - 29 қыркүйек . - 2016.– 4 б.

Сагиндыков, Б. Горсть с родины Магжана/ Б. Сагиндыков// Северный Казахстан.- 2009.- 27 июля.- С.3.
Салыков, К. Магжан Жумабаев на языке Пушкина/ К. Салыков// Северный Казахстан.- 2003.- 6 февраля.- С.6.
Святое имя: 115 лет Магжану Жумабаеву// Мегаполис.- 2008.- №29.-С.5
Сугирбаева, М. Судьба Поэта/ М. Сугирбаева// Страна и мир.- 2008.- 30 мая.- С.17.

Сулейменов, О. Неизвестное из жизни великого поэта: Участие М. Жумабаева в помощи населению во время голода 1921-1922 г.г./ О. Сулейменов// Казахстанская правда.-2012.- 1 июня.- С.14

Тайшыбай, З. Не көрсемде Алаш үшін көргенім.. [Мәтін] / З. Тайшыбай // Қазақ әдебиеті. - 2018. - 15-21 маусым . - Б. 1, 6, 7, 20

Тайшыбай, З., Мәлікова,С. Мағжан – «Кедей сөзі» мен «Бостандық туында» [Мәтін] / З. Тайшыбай, С. Мәлікова // Maǵjan. – 2019.- №4.- Б. 3

Тайшыбай, З. Аштық және Алаш қайраткері [Мәтін] / З. Тайшыбай // Soltústik QAZAQSTAN. – 2021. – 27 şhilde (№83). - Б. 5

Чернышов Е. Предан солнцу душой: 115 летие М.Жумабаева/ Е. Чернышев// Экспресс К.- 2008.- 25 июня.- С.4

Шалабаев Қ. Есіл ағады Мағжанның жүйрік жырындай... // Солтүстік Қазақстан.- 2024.-5 наурыз.- 1-5 б.
Шашкова, Л. Исповедь Магжана: Ауэзхан Кодар представил новые книги/ Л. Шашкова// Казахстанская правда.- 2011.- 11 окт.- С.12
Шашкова, Л. Слово Магжана: Пропаганда творческого наследия Магжана Жумабаева/ Л. Шашкова// Казахстанская правда.- 2010.- 14 сентября.- С.12.
Шестериков, В. Его называли казахским Пушкиным: Жумабаев М./ В. Шестериков// Ленинское знамя.- 1989.- 25 марта.
Шестериков В. И целый мир заворожить: Жумабаев М./ В. Шестериков// Ленинское знамя.- 1993.- 24 июня.
Шестериков, В. Летящее пламя: Жумабаев М./ В. Шестериков// Нива.- 2003.- №10.- С.88-123.
Шестериков, В. Отвага слова и поступка: Жумабаев М./ В. Шестериков// Ленинское знамя.- 1993.- 26 авг.- С.3.
Шимырбаева, Г. Судьба поэта: 115-летие со дня рождения М. Жумабаева/ Г. Шимырбаева// Казахстанская правда.- 2008.- 31 мая.- С.8.

Комментарии (0)

Нет комментариев. Ваш будет первым!

Добавить комментарий